Alcumes Clásicos (Nado antes de 1950)

 

Cedeira

 

 

 

Achada, os da (Cedeira)

 

Agharracadelas (A Portela-Cedeira): Ao seu sogro traboulle un can, e tiveron que matalo, porque colleu a rabia. Dende entón, cada vez que topaba un can solto o ataba ata que aparecía o dono.

 

Alambrador (A Formiga-Cedeira): Era o seu oficio. Poñía os arames nas viñas e colocaba as mallas de arame para delimitar as propiedades.

 

Andaluza, Josefina a (Cedeira)

 

Aparato, o (Cedeira)

 

A puro huevo (Cedeira/Redondela): Muller que sempre repetía esta frase.

 

Aviona, a (Cedeira)

 

Avispa (Cedeira)

 

Barbas (Cedeira)

 

Barriga de Can (Cedeira)

 

Barroso, Miguel o (A Portela-Cedeira)

 

Bichiño (A Formiga-Cedeira)

 

Bichofeo (A Portela-Cedeira)

 

Bigotes (A Portela-Cedeira)

 

Biona, a (Cedeira)

 

Biricha Eléctrica (Cedeira)

 

Bocas (Cedeira):

 

Bomba, a (Cedeira): Empezou a chamarllo o seu marido porque era corpulenta.

 

Bordadora, a (Cedeira): Oficio.

 

Brava, María a (Rande-Cedeira)

 

Brujo, El (Rande-Cedeira): Tamén chamado Demonio Agorero, Chupador de sangre... Curandeiro que tiña fama de curar os males provocados polo amor.

 

Burra (Cedeira)

 

Caballero (A Formiga-Cedeira)

 

Cabalón, o (Cedeira)

 

Cabeza de lado (Cedeira): Andaba escorado.

 

Cachipa (Cedeira): Por ser malo.

 

Cachula (A Rabadeira-Cedeira)

 

Cadelo, o (Cedeira):

 

Cagapoquito (Cedeira)

 

Caguelas (Cedeira)

 

Cajarría, María (Cedeira)

 

Cajiña (Cedeira)

 

Calacú (A Portela-Cedeira)

 

Caldeira, a (Rande-Cedeira)

 

Caldeirada (Cedeira):

 

Caldeireiro (Rande-Cedeira)

 

Caldereta (A Portela-Cedeira)

 

Camarada (A Portela-Cedeira): Un home que estivera embarcado e que saudaba chamando camarada á xente.

 

Campicho (Rande-Cedeira)

 

Can, os do (Cedeira)

 

Canabal (Cedeira): Nome do lugar.

 

Cantamañanas (Cedeira/O Viso)

 

Cañona, Maruja a (A Portela-Cedeira)

 

Capador (Cedeira): Cando a rapazada entrou na súa horta a roubarlle a froita ameazounos con capalos.

 

Capallona, a (Cedeira)

 

Capela, a (Cedeira)

 

Capitán Orellas (A Portela-Cedeira): Por ter as orellas grandes.

 

Carabelas (Cedeira)

 

Carballeira, a (Cedeira)

 

Carpinteiro da Portela, o (A Portela/Cedeira): Oficio

 

Carracuca (A Portela-Cedeira)

 

Carrela (Cedeira)

 

Carroucho (Cedeira)

 

Cartola, a (Rande-Cedeira)

 

Cascallo (Cedeira/Rebo.)

 

Cascarexa (Cedeira): Polo xeito de rir.

 

Castellano, el (Cedeira):

 

Cataliñas (Cedeira)

 

Cazapo (Cedeira)

 

Ceo, as do (Cedeira)

 

Chafrada, a (Cedeira):

 

Chamarrás (Cedeira)

 

Champa (Canabal-Cedeira)

 

Chandeiro, o (Rande-Cedeira)

 

Chanfaina (Cedeira)

 

Chaqueta de pana (A Portela-Cedeira): Tamén chamado Pepe Ford.

 

Chaquetas, Gelito (A Portela-Cedeira)

 

Chaschás (Cedeira)

 

Chato, o (Rande-Cedeira)

 

Chava (Cedeira)

 

Chepa, Lola a (A Formiga-Cedeira)

 

Chicallas (Cedeira)

 

Chilón (Cedeira)

 

Chimbará (A Portela-Cedeira)

 

Chimente (Cedeira/Vilavella)

 

Chividó (Cedeira)

 

Chizo (Pazos/Cedeira)

 

Cho, os (A Formiga-Cedeira)

 

Cholo (Cedeira)

 

Chollas (A Formiga-Cedeira)

 

Chozas, José das (Cedeira): Nome do lugar

 

Chuca, Rita a (Cedeira)

 

Churrulí, a (Cedeira)

 

Churrusco (Rande/A Portela-Cedeira)

 

Cojones (A Formiga-Cedeira)

 

Cona Moura, a (Canabal-Cedeira)

 

Conde, o (A Portela-Cedeira)

 

Coneja, a (Rande-Cedeira)

 

Contrata, la (Portela-Cedeira)

 

Copista, o (Rabadeira-Cedeira)

 

Coquetona, la (Cedeira): Por ser coqueta.

 

Correcaminos (A Formiga-Cedeira): Por andar a gran velocidade e recorrendo largas distancias.

 

Coviña (Cedeira)

 

Cristos, os (A Formiga-Cedeira)

 

Cruceiro, do (Cedeira): Nome do lugar.

 

Cuarenta (Fortóns-Cedeira): Durante o servicio militar cando se numeraban gritaba ¡Cuarenta!

 

Cubanos, os (Rande-Cedeira): O pai andaba embarcado en Cuba e cada vez que volvía a casa deixaba á muller embarazada. Tiveron 18 fillos.

 

Cu de mona (Cedeira):

 

Cu de pato (Cedeira): Tiña o cu saído.

 

Cura, a do (Cedeira): Dicíase que andaba co cura.

 

Curra (Rande-Cedeira)

 

Curro Jiménez (Cedeira): Por ter as patillas como as do televisivo bandoleiro.

 

Dereitiño, o (Cedeira)

 

Disque (A Regasenda-Cedeira)

 

Doblada, a (Cedeira): Tiña graves problemas para andar e desprazábase axudándose das mans.

 

Doctor Landín (Cedeira): Home gustoso das mulleres guapas.

 

Doña Rogelia (A Portela-Cedeira): Polo seu parecido físico coa moneca de Mari Carmen.

 

Dreitiña (Cedeira)

 

Enanos, dos (Rande-Cedeira): Por ser altos.

 

Entón-é (A Portela-Cedeira): Muller que sempre remataba as súas frases dicindo: “¿Entón é?”.

 

Estación, da (Cedeira): Lugar.

 

Fabriqueiro (Cedeira)

 

Falo (Cedeira)

 

Faretas, as (Cedeira)

 

Fariñeira (Cedeira): Tiña un muíño.

 

Fariñeiro, o (A Formiga-Cedeira)

 

Faveiros, os (A Portela-Cedeira)

 

Ferpello (Cedeira)

 

Ferras (Cedeira)

 

Ferreiros (Cedeira)

 

Ferriñas (Cedeira)

 

Ferroviario, Pepe o (A Portela-Cedeira): Oficio.

 

Ferruxas (Cedeira)

 

Fonte, Serafina da (Cedeira)

 

Fouzaña (Cedeira)

 

Franelas (Cedeira): Porque sempre usaba camisas de franela que lle facía a súa nai. (Tamén chamado O Perchas).

 

Funcosas (Cedeira)

 

Fungosa (Cedeira)

 

Gafitas (Cedeira): Por usar gafas.

 

Gaitas, os de (Cedeira)

 

Gándara, Nito de (Cedeira): Traballou como xardineiro para varias casas, entre elas a de Gándara, casando cunha criada de dita casa e fixando a súa residencia nunha casa que linda coa mesma.

 

Garotos (Rande-Cedeira): Alcume que reciben os habitantes de Rande.

 

Garrillas (Cedeira)

 

Gata rabiosa (Cedeira)

 

Gorda, a (Cedeira)

 

Gorecho ou Jorecho (Cedeira/O Muro-Vilavella)

 

Grande, Lola (A Portela-Cedeira): Para distinguila de "Lola Pequena".

 

Guapina (Rande-Cedeira)

 

Guisas, as (A Formiga-Cedeira)

 

Habanera (Canabal-Cedeira)

 

Indios (Aldea-Cedeira): Polo parecido físico.

 

Inglés, o (Cedeira): Por ser loiro e guapo.

 

Italiano (A Portela-Cedeira)

 

Jaitas (Cedeira):

 

Jaliñas, os (O Cruceiro-Cedeira)

 

Jarriola, a (A Portela-Cedeira)

 

Jaspara, a (Cedeira)

 

Jriño, do (O Cruceiro-Cedeira)

 

Juan de Garay (Cedeira): Nome dunha personaxe relevante da época. Puxéronllo por darse moita importancia.

 

Juelas (A Portela-Cedeira): Por ter o pescozo largo.

 

Julitas, as (Cedeira)

 

Labio partido (Cedeira): Cicatriz no labio.

 

Lajera (Teis/A Portela-Cedeira)

 

Landeira, a (A Regasenda-Cedeira)

 

Largo, Manolito o (Cedeira): Por ser alto.

 

Licor 43 (A Portela-Cedeira)

 

Louro, do (¿?/A Portela-Cedeira)

 

Manguinote (A Formiga-Cedeira): Era manco.

 

Maricón (Cedeira): Por ser malo, facendo cousas como levantar á muller ás cinco da mañá para traballar no campo.

 

McCloud (Cedeira): Por levar sempre un sombreiro vaqueiro coma o protagonista desta serie homónima dos anos 70. (Pronunciado Maclao)

 

Meiranas ou Meiriñas, os (Moaña/Cedeira): Eran de Meira (Moaña).

 

Meleiros, os (Cedeira): Elaboraban mel.

 

Mentirán (A Portela-Cedeira)

 

Merlo, o (Cedeira)

 

Minxo (Cedeira/Reboreda)

 

Mis globos (Portela-Cedeira): Empezóullo a chamar o seu marido para referirse ao tamaño dos seus peitos.

 

Mis ojos (Cedeira): Presumía de ter os ollos bonitos.

 

Monete (Cedeira)

 

Morena (Rande-Cedeira)

 

Morena (A Estación-Cedeira)

 

Moreno, o (Rande-Cedeira)

 

Mosqueira (A Portela-Cedeira)

 

Muiñeiros (Cedeira): Eran os donos dos muíños do Pardo.

 

Nada, Juan (A Portela-Cedeira): Mariñeiro que, cando lle preguntaban se pescara moito, respondía: “Hoxe nada, pero onte montes e moreas”. Tamén Queimarrías.

 

Nueva, la (Cedeira)

 

Obispos (Cedeira): Porque a súa nai era alcumada Avispa.

 

Padina, a (Cedeira)

 

Pajarillo-a (A Formiga-Cedeira)

 

Palanca brava (Cedeira): Era madereiro e movía os troncos facendo palanca.

 

Palma de Plata (Cedeira)

 

Palmitas (Cedeira): Dono dun bar que tiña o costume de matar as moscas dando palmadas mentras atendía ós clientes.

 

Panadeiro, o (Cedeira): Profesión.

 

Panduriña (Cedeira)

 

Pasturisa, os (Cedeira):

 

Pataco (Cedeira): Home aforrador.

 

Patillas (Cedeira): Por ter as patillas longas.

 

Patolas (Cedeira): Tiña as pernas arqueadas.

 

Pava, a (Cedeira)

 

Peito teso (Cedeira): Usaba suxeitadores con forma puntiaguda.

 

Peixeiro (Rande-Cedeira): Oficio.

 

Peja (Cedeira):

 

Pemento morrón (Fortóns-Cedeira)

 

Penduliñas (Cedeira)

 

Pequena, Lola (A Portela-Cedeira): Para distinguila de "Lola Grande".

 

Perchas, o (Cedeira): Tamén chamado Franelas

 

Pernas tortas (Cedeira)

 

Pernolas (Cedeira)

 

Perrelos (A Portela-Cedeira)

 

Petarello (Rande-Cedeira)

 

Picadura (Cedeira)

 

Picholeiro, o (Rande-Cedeira)

 

Pienso, Manolo o do (Cedeira): Por vender pienso que repartía polas casas nun Land Rover.

 

Pies Negros (¿?/Rabadeira-Cedeira)

 

Pijorro (A Portela-Cedeira)

 

Pilota, a (Cedeira)

 

Pinal, Rosa a do (Rande-Cedeira)

 

Pinales (Teis/A Portela): Herdou o alcume do seu pai, dono de varios piñeirais.

 

Pincho (Cedeira)

 

Pindonga (A Portela-Cedeira):

 

Pingueira, a (A Portela-Cedeira): Por ter fillos con diferentes pais.

 

Pintanta (Cedeira)

 

Piscos, os (Cedeira)

 

Poleiro, o (Cedeira): Por xogar coas galiñas.

 

Porcalleira, a (Fortóns-Cedeira)

 

Porriñesa, a (Porriño/Canabal-Cedeira): Por ser de Porriño.

 

Porrompona (A Formiga-Cedeira): Por unhas peras que vendía no mercado de Teis.

 

Porrón (Cedeira)

 

Portuguesa, Teresa (Cedeira)

 

Queimarrías(A Portela-Cedeira): Mariñeiro que esquilmaba o mar. Tamén chamado Juan Nada.

 

Rabudo, o (O Covelo-Cedeira)

 

Raina, os da (Cedeira)

 

Ralín (A Formiga-Cedeira)

 

Rande, Pepe (Rande-Cedeira): Polo lugar.

 

Ranglita, a (A Formiga-Cedeira)

 

Rata, a (Cedeira):

 

Rayola (Cedeira)

 

Relámpago (Cabeiro)

 

Ribiricho (Cedeira):

 

Roja, a (Canabal-Cedeira)

 

Roxo (Cedeira): Por ser loiro.

 

Rubia (Cedeira)

 

Rusa, a (Cedeira)

 

Safrada, a (Cedeira)

 

San Roque, de (Cedeira)

 

Seida (Cedeira): Por abrir un pequeno taller mecánico comparárono co mellor taller de Vigo.

 

Sela (Cedeira)

 

Sellador (S. XIX) (Cedeira): Empregado do Concello. Cando alguén da parroquia tiña que facer unha xestión burocrática, presentáballe os papeis e o seu selo dáballe validez legal. O alcume foi herdado pola familia.

 

Señora Isolina, o de (Rande-Cedeira)

 

Sobrado, os de (Cedeira): Apelido.

 

Taquias, das (A Formiga-Cedeira)

 

Tarata (Cedeira)

 

Tarrampa (Rande-Cedeira)

 

Tascos, os (Cedeira): Irmáns que gostaban frecuentar este tipo de locais.

 

Tataratá (Canabal-Cedeira)

 

Telleiro, o (Cedeira)

 

Tempranillo (A Portela-Cedeira): Por chamarse José María como “José María El Tempranillo”, famoso bandoleiro de Sierra Morena.

 

Terca, a (A Portela-Cedeira)

 

Tilleira, a (A Portela-Cedeira)

 

Tintos (A Portela-Cedeira): Porque sempre bebía máis de un.

 

Títere, o do (A Portela-Cedeira)

 

Toca madera (Cedeira)

 

Tomeas (Cedeira)

 

Topista, el (Rande-Cedeira): Alias dun ladrón especialista na técnica do butrón, alá polos anos vinte do século pasado.

 

Torniquete (Cedeira): Cando alguén non entraba polo aro dicía: “Hai que apretalo, hai que atornillalo”.

 

Totulio (A Portela- Cedeira)

 

Toupeira (Cedeira): Por ser torpe.

 

Tramanqueiros (Cedeira)

 

Tres porquiños (Cedeira)

 

Triscalla (A Formiga-Cedeira)

 

Vacaloura (A Formiga-Cedeira):

 

Valente (Cedeira)

 

Veneno (Fortóns-Cedeira): Polo seu mal humor.

 

Vitirinario, o (Cedeira): Profesión.

 

Xacobos, os (Cedeira)

 

Xafrada (Cedeira)

 

Xan Benito (Cedeira)

 

Xilote (Cedeira)

 

Xoubeira (Cedeira)

 

Xuaniña (Rande-Cedeira)

 

Xuesas (Cedeira)

 

Zapatón, Andrés (A Portela/Cedeira): Por ter os pés grandes.

 

Zapelana (Cedeira)

 

Zapelanas (Cedeira)

 

Zareta (A Portela-Cedeira): Por ser zarabeta.

 

 

 

 

Autor: J. Migueles